Nowe zasady programu Czyste Powietrze od 31 marca 2025 r.
31 marca 2025 r. wejdą w życie nowe zasady programu Czyste Powietrze. Ich celem jest wyeliminowanie nadużyć związanych z nieprawidłowym wykorzystaniem środków z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz zapewnienie lepszego wsparcia najbardziej potrzebujących beneficjentom. Co warto wiedzieć o nowej odsłonie programu dofinansowania?
W 2025 roku program Czyste Powietrze przeszedł kompleksową reformę, której celem było zwiększenie skuteczności wsparcia dla osób ubiegających się o dotacje na termomodernizację i wymianę źródeł ciepła. Nowe zasady mają wyeliminować nadużycia oraz lepiej dopasować pomoc do rzeczywistych potrzeb beneficjentów. Zmiany pozwolą na bardziej efektywne rozdysponowanie środków i zwiększenie przejrzystości całego systemu.
Nowa odsłona programu Czyste Powietrze rusza z początkiem kwietnia. Na ten cel pozyskano nową pulę pieniędzy w wysokości 10 miliardów złotych z Funduszu Modernizacyjnego.
Program Czyste Powietrze w 2025 r. - 3 cele priorytetowe:
- Walka z ubóstwem energetycznym poprzez wsparcie najbardziej potrzebujących – środki w formie dofinansowania będą trafiać do rodzin, które nie są w stanie samodzielnie, w oparciu o budżety domowe, przeprowadzić modernizacji własnego domu, w celu zwiększenia jego efektywności energetycznej. Program Czyste Powietrze koncentruje się w dużej mierze na najuboższej grupie beneficjentów, zagrożonych ubóstwem energetycznym, kierując do nich 100% wsparcie w postaci dofinansowania.
- Poprawa skuteczności przeprowadzanych inwestycji – m.in. poprzez analizę inwestycji w kontekście standardów energetycznych budynku, co ma zapobiec, tzw. rachunkom grozy.
- Eliminacja nadużyć – wprowadzone zmiany mają na celu chronić obywateli przed nadużyciami, bo to oni ostatecznie odpowiadają za rozliczenie inwestycji.
Kluczowe zmiany w programie Czyste Powietrze w 2025 r.
- Dużą zmianą w nowej odsłonie programu jest wprowadzenie funkcji tzw. operatora, pełnionej przez gminy. Zadaniem operatorów będzie oferowanie bezpłatnego wsparcia na każdym etapie procesu inwestycyjnego - przeprowadzanie beneficjentów przez całą inwestycję, pomoc m.in. w wyborze wykonawcy i kontrola poprawnego przebiegu inwestycji. W przypadku trzeciej grupy beneficjentów, ubiegających się o najwyższy poziom dofinansowania, złożenie wniosku będzie możliwe tylko przez operatora.
- Obowiązkowy audyt energetyczny przed inwestycją oraz obowiązkowe świadectwo energetyczne po zakończeniu inwestycji objętej dofinansowaniem - pozwoli to przeprowadzić modernizację zgodnie z faktycznymi potrzebami budynku, uniknąć tzw. rachunków grozy i zagwarantuje, że koszty pokrywane z programu będą racjonalne.
- Jedno dofinansowanie na jeden dom – pozwoli to uniknąć nadużyć i zwiększyć efektywność programu.
- Składając wniosek o dofinansowanie w nowej wersji programu, wnioskodawca musi udowodnić, że jest właścicielem lub współwłaścicielem budynku przez minimum 3 lata przed złożeniem wniosku (wyjątek: spadek).
- Limit dotacji na urządzenia, usługi i materiały - koszty, które pokrywane są ze środków publicznych, będą kosztami maksymalnymi. Jeśli wnioskodawca będzie chciał wybrać np. droższe urządzenia niż zakłada limit z tabeli, będzie to możliwe, ale środki publiczne będą pokrywać tylko koszt maksymalny z danego limitu.
- Zmiana kryterium dochodowego dla podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania.
Kryteria dochodowe programu Czyste Powietrze w 2025 r.
Nowa odsłona programu Czyste Powietrze zwiększyła próg dochodowy dla wnioskodawców ubiegających się o podwyższony i najwyższy poziom dofinansowania.
Oto jak wyglądają kryteria dochodowe kwalifikujące beneficjentów do określonego wsparcia:
- Poziom podstawowy – do 40% dofinansowania dla osób z dochodem do 135 000 zł rocznie (bez zmian).
- Poziom podwyższony - do 70% dofinansowania dla osób z dochodem do 2 250 zł/osobą w gospodarstwie wieloosobowym lub 3 150 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
- Poziom najwyższy - do 100% dofinansowania dla osób z dochodem do 1 300 zł/osobą w gospodarstwie wieloosobowym lub 1 800 zł w gospodarstwie jednoosobowym, a także dla osób otrzymujących zasiłki.
Przykładowe kwoty dofinansowania
Termomodernizacja + gruntowa pompa ciepła:
- 170 100 zł (najwyższy poziom dofinansowania)
- 119 070 zł (podwyższony poziom dofinansowania)
- 68 040 zł (podstawowy poziom dofinansowania)
Termomodernizacja + pompa ciepła powietrze/woda:
- 98 210 zł (najwyższy poziom dofinansowania)
- 73 710 zł (podwyższony poziom dofinansowania)
- 40 110 zł (podstawowy poziom dofinansowania)
W ramach programu Czyste Powietrze finansowane mogą być tylko technologie i urządzenia, które znajdują się na liście ZUM, czyli liście Zielonych Urządzeń i Materiałów, która w nowej odsłonie programu pozostaje jako narzędzie do wyboru odpowiednich technologii. Dotacje udzielane będą dla pomp ciepła, kotłów zgazowujących drewno i kotłów na pellet znajdujące się na liście ZUM – z dofinansowania w ramach programu Czyste Powietrze zostały wykluczone kotły gazowy.