Koszt pompy ciepła do domu 200 m2: jak go obliczyć i zredukować?

Co wpływa na koszt pompy ciepła do domu 200 m²?

W kontekście wydatków związanych z ogrzewaniem domu pompą ciepła istotna jest nie tylko jego powierzchnia. Jest to jeden z ważnych, ale nie jedynych czynników decydujących o całkowitym zapotrzebowaniu na ciepło, czyli głównym parametrze uwzględnianym podczas doboru systemu grzewczego. Zapotrzebowanie na ciepło wyrażane jest w kWh/m²/rok i zależy bezpośrednio od izolacyjności termicznej budynku. 

Na potrzeby naszego wpisu załóżmy trzy typowe scenariusze:

1. Dom energooszczędny: zapotrzebowanie na energię wynosi 50 kWh/m²/rok.
2. Dom dobrze zaizolowany: zapotrzebowanie na energię wynosi 80 kWh/m²/rok.
3. Stary, słabo zaizolowany dom: zapotrzebowanie na energię wynosi 150 kWh/m²/rok.

Przy obliczaniu kosztów należy również wziąć pod uwagę zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową (c.w.u.). Przyjmuje się, że dla 4-osobowej rodziny zużywającej dziennie ok. 60 l wody o średniej temperaturze 45°C wynosi ono około 3 500 kWh rocznie.

W przypadku naszych domów o wspólnej powierzchni 200 m², ale odmiennych poziomach izolacji termicznej i wynikających z niej standardów wykonania, obliczenia związane z doborem mocy rozpoczynamy od obliczenia całkowitego zapotrzebowania na energię cieplną, czyli sumy zapotrzebowania na ciepło do ogrzania pomieszczeń (powierzchnia x standard wykonania) oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej:

• Dom energooszczędny: 200 m² x 50 kWh/m²/rok + 3 500 kWh = 10 000 kWh/m²/rok + 3 500 kWh = 13 500 kWh
• Dom dobrze zaizolowany: 200 m² x 80 kWh/m²/rok + 3500 kWh = 16000 kWh/m²/rok + 3 500 kWh = 19 500 kWh
• Stary, słabo zaizolowany dom: 200 m² x 150 kWh/m²/rok + 3 500 kWh = 30 000 kWh/m²/rok + 3 500 kWh = 33 500 kWh

Uwaga: Powyższe obliczenia pokazują, jak duży wpływ na całkowite ogrzewanie domu ma jego właściwa termoizolacja. Może się bowiem okazać, że większy, ale lepiej zaizolowany budynek potrzebuje mniej energii, niż ten o połowę mniejszy pod względem powierzchni, ale gorzej zabezpieczony przed stratami ciepła. 

Dobór mocy pompy ciepła a zapotrzebowanie cieplne

Moc pompy ciepła dobiera się na podstawie całkowitego zapotrzebowania cieplnego budynku. Aby to zrobić, można posłużyć się ogólnym wzorem: 

P = Q / t x k

Gdzie:

• P - wymagana moc pompy ciepła (kW)
• Q - całkowite zapotrzebowanie na energię cieplną budynku (kWh/rok)
• t - czas ogrzewania/chłodzenia pompą ciepła w ciągu roku
• k - współczynnik bezpieczeństwa uwzględniający straty cieplne (zwykle 1,2)

Statystycznie sezon grzewczy w Polsce wynosi 220 dni, czyli około 5 280 godzin rocznie. Dla uproszczenia obliczeń nie będziemy tutaj uwzględniać chłodzenia pompą ciepła w okresie letnim. Znając wszystkie zmienne, możemy przystąpić do obliczeń:

• Dom energooszczędny: 10 000 / 5 280 x 1,2 = 2,27 kW

• Dom dobrze zaizolowany: 20 000 / 5 280 x 1,2 = 4,54 kW

• Stary, słabo zaizolowany dom: 30 000 / 5 280 x 1,2 = 8,18 kW

Obliczenia te dotyczą tylko zapotrzebowania na energię cieplną do ogrzewania budynku. Aby uwzględnić również zapotrzebowanie na c.w.u., które w przypadku 4-osobowej rodziny wynosi około 3 500 kWh rocznie i jest stałe dla każdego z modelowych obiektów, należy doliczyć odpowiednią moc:

c.w.u. = 3500 kWh / 5280 h = 0,8 kW

Zatem łączna moc dla ogrzewania i c.w.u. wyniesie odpowiednio dla każdego typu domu o 200 m²:

• Dom energooszczędny: około 3-4 kW
• Dom dobrze zaizolowany: około 6 kW
• Stary dom: 9-10 kW

Dla domu o powierzchni 200 m², w zależności od zapotrzebowania na ciepło można dobrać odpowiednią pompę ciepła z oferty Viessmann Vitocal. Przyjrzyjmy się dwóm przykładom pomp ciepła z tej serii, które mogłyby spełniać standardy mocy dla różnych poziomów zapotrzebowania:

• Vitocal 200-S to pompa ciepła powietrze/woda, której zakres mocy wynosi 4,6-11,7 (w zależności od wybranego modelu), a wydajność SCOP sięga 4,6. Takie parametry zapewniają wysoką efektywność ogrzewania, dlatego model sprawdzi się zarówno w budynkach dobrze ocieplonych, jak i tych o niższym zapotrzebowaniu na ciepło.

• Warta uwagi jest również pompa gruntowa (solanka/woda) Vitocal 300-G. Zakres mocy urządzenia to 6-17 kW. Ze względu na stabilną efektywność gruntowych pomp ciepła Vitocal 300-G jest idealnym rozwiązaniem dla domów o większym zapotrzebowaniu na ciepło oraz dla domów słabo izolowanych o dużej powierzchni.

Każdy z tych modeli ma możliwość integracji z fotowoltaiką, co dodatkowo obniża koszty eksploatacji.

Koszt pompy ciepła do domu 200 m². Inwestycja i eksploatacja

Koszt pompy ciepła możemy rozłożyć na dwie kategorie: 

• koszty inwestycyjne,
• koszty eksploatacyjne. 

Pierwsza dotyczy zakupu i montażu urządzenia. W przypadku pomp powietrznych (monoblok lub split) kwoty zaczynają się zwykle od 35 000 zł. Droższe są pod tym względem pompy solanka/woda, których koszt zaczyna się zwykle od 60 000 zł. Warunkowane jest to zarówno wyższym poziomem efektywności, jak i potrzebą wykonania dodatkowych prac ziemnych w celu instalacji wymiennika ciepła pionowego (sonda głębinowa) albo poziomego (kolektory geotermalne). 

Drugą kategorią są koszty eksploatacyjne, czyli, mówiąc najogólniej, koszty ogrzewania/chłodzenia pompą, przygotowania c.w.u., a także koszty regularnych przeglądów lub ewentualnego serwisu. Koszty użytkowe związane z ogrzewaniem i przygotowaniem ciepłej wody zależą od zużycia energii elektrycznej, która jest potrzebna do pracy sprężarki, to zużycie jest z kolei zależne od współczynnika efektywności pompy (COP lub sezonowego SCOP/SPF) - im wyższy, tym mniej prądu pobierze pompa, by pozyskać określoną ilość energii cieplnej. 

Zużycie prądu przez system można wstępnie obliczyć, dzieląc całkowite zapotrzebowanie na ciepło budynku przez współczynnik efektywności. Załóżmy, że dla uproszczenia przeprowadzimy szacunki dla pompy o SCOP = 4,0. Dla naszych modelowych domów wyniki będą następujące:

• Dom energooszczędny: 13 500 kWh / 4 =  3b375 kWh
• Dom dobrze zaizolowany: 20 000 kWh / 4 = 5b000 kWh
• Stary, słabo izolowany dom: 30 000 kWh / 4 = 7 500 kWh

Aby poznać koszt zużycia prądu, należy uzyskane wyniki pomnożyć przez jego aktualną cenę. Przyjmijmy, że w każdym z modelowych budynków korzysta się z całodobowej taryfy G11, gdzie cena 1 kWh wynosi 1,31 zł. Koszty eksploatacyjne będą wynosić odpowiednio:

• Dom energooszczędny: 4 421,25 zł

• Dom dobrze zaizolowany: 6 550 zł

• Stary, słabo izolowany dom: 9 825 zł

Wyniki uzmysławiają, jak duże znaczenie w kontekście kosztów ogrzewania ma odpowiednia termoizolacja domu. Wszystkie powyższe obliczenia są oczywiście mocno uproszczone i mają na celu jedynie zarysowanie tematu. Bardziej szczegółowe analizy należy każdorazowo powierzyć fachowcom - jeśli potrzebujesz bezpłatnej konsultacji z ekspertem, zamów ją już teraz.

Jak obniżyć koszt pompy ciepła do domu 200 m²?

Na koniec warto wymienić kilka sposobów na zredukowanie kosztów ogrzewania pompą ciepła. Pierwszym z nich jest dostosowanie mocy grzewczej do całkowitego zapotrzebowania budynku, a także odpowiednie zarządzanie systemem ogrzewania. 

Korzyści ekonomiczne przynosi także integracja pompy ciepła z fotowoltaiką. Systemy PV pokrywają znaczną część zapotrzebowania budynku na energię elektryczną, dzięki czemu nie trzeba jej pozyskiwać od zewnętrznego dostawcy, a inwestycja szybciej się zwraca. Przykładowo dla domu energooszczędnego, gdzie zużycie energii wynosi około 3 857 kWh/rok, system fotowoltaiczny o mocy 5 kWp byłby w stanie w pełni zaspokoić potrzeby energetyczne pompy ciepła.

Wykazaliśmy także, że w kontekście redukcji kosztów kluczowa jest termomodernizacja budynku. Docieplenie ścian, wymiana okien, a także izolacja fundamentów i dachu mogą znacząco zredukować zapotrzebowanie na ciepło, a tym samym obniżyć koszty eksploatacyjne pompy ciepła. Dlatego, zanim podejmiesz decyzję o zakupie systemu grzewczego, zastanów się, czy nie warto najpierw zająć się stanem samego obiektu, który chcesz ogrzewać.

Jeśli chcesz obniżyć koszty inwestycyjne i przyspieszyć zwrot inwestycji, skorzystaj z programów dofinansowania, takich jak „Czyste Powietrze” czy „Moje Ciepło”. Chętnie udzielimy Ci wsparcia w tym zakresie. Dowiesz się więcej, przechodząc tutaj: Finansowanie i dotacje